2024 - She Said

Met She Said geeft Beelden in Leiden, met haar buitententoonstelling van 16 mei tot 4 augustus 2024 op de Hooglandse Kerkgracht, ruimte aan zes jonge kunstenaars om nieuwe beelden te maken voor negen vrouwen, van gravin tot ontdekkingsreiziger, van wetenschapper tot politicus en van ecofeminist tot kunstenaar. 

For English see below

Een raadsvoorstel uit 1987

Op 15 mei 1987 verschijnt in de Leidse Courant een artikel over een raadsvoorstel waarin de meerderheid van het college stelt dat er op de Hooglandse Kerkgracht een beeld moet komen van gravin Ada. Een belangrijke reden voor dit beeld is dat ‘er in Leiden nog geen enkel beeld van een vrouw staat’. 

Ada van Holland (1188-1226 ) heeft na het overlijden van haar vader recht op de macht in het graafschap Holland, maar haar oom erkent haar niet als rechthebbende omdat ze een vrouw is en roept zichzelf uit tot graaf. Door het gevaar dat ze loopt in deze machtsstrijd, zoekt Ada haar toevlucht in de Burcht van Leiden. In december 1203 wordt ze door haar oom gevangengenomen en naar Texel gebracht. Later wordt ze overgebracht naar Engeland. Ada blijft meer dan vier jaar gevangen. Ze had als vrouw te veel macht. Het beeld van Ada is er nooit gekomen en nu, 37 jaar later, staat er in Leiden maar één beeld ter ere van een vrouw: het monument voor Joke Smit dat in 1993 geplaatst is.

Dit historische inzicht geeft Lieneke aanleiding om met de tentoonstelling aan te sluiten op het actuele debat over monumenten en standbeelden in de openbare ruimte. Ze stelt vragen als: Wie vereren we? Waarom? En wat betekent het standbeeld voor de levens of verhalen die niet op een voetstuk worden gehesen ? De zes kunstenaars zijn uitgenodigd een nieuw beeld te realiseren voor een vrouw en op genoemde vragen te reflecteren

Zes kunstenaars, negen vrouwen

Voor deze nieuwe editie zijn de zes kunstenaars Brigitte Louter (1996), Mickey Yang (1988), Luis Maly (1991), Kitty Maria (1992), Jaasir Linger (1991) en Caz Egelie (1994) uitgenodigd om een nieuw beeld naar aanleiding van een vrouw uit de geschiedenis te maken. Naast het beeld dat Caz Egelie maakte voor Ada van Holland en dat precies op de plek staat die de gemeenteraad in 1987 aanwees - tegenover de Hooglandse Kerk - zijn er beelden over de levens van: de Surinaamse arts Sophie Redmond, de Franse ecofeminist Françoise d'Eaubonne, de Lenca-milieuactivist Berta Cáceres, de Duitse politicus Petra Karin Kelly, de Nederlandse ontdekkingsreiziger Alexine Tinne, de Deense wetenschapper Inge Lehmann, de Amerikaanse uitvinder Mary Anderson en de Nederlandse performance kunstenaar Monique Toebosch.

Kijk hier de playlist waarin de kunstenaars zichzelf presenteren

De nieuwe werken zijn geen klassieke standbeelden, er wordt niemand op een sokkel geplaatst. Het zijn eerder beelden die instaan tussen de vorm van het standbeeld en de autonome sculptuur. Zo onderzoekt de tentoonstelling hoe we waardevolle verhalen van levens kunnen vertellen en delen zonder te vervallen in plat heldendom. Zo zijn er in het voorjaar van 2024 nog zes andere beelden, naar aanleiding van een vrouwfiguur die heeft geleefd, naast het monument voor Joke Smit. Niet eerder was er in Leiden aandacht in de publieke ruimte voor negen vrouwen uit de geschiedenis, verbeeld door kunstenaars van nu. 

De curator

Lieneke is afgestudeerd aan ArtEZ Arnhem en rondde een master Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam af.  Ze werkt momenteel als freelance kunstjournalist, curator, moderator en docent. Daarnaast is ze betrokken (geweest) bij verschillende kunstgerelateerde initiatieven, waaronder het kunsttijdschrift Mister Motley, Amarte fonds, de Buning Brongers Stichting en Kunstlokaal SAM. Lieneke wil dat de tentoonstellingen die ze maakt niet losgezongen zijn van de plek waar ze staan. Ze werkt vanuit de historie van plekken om zo een gelaagd verhaal te vertellen over de desbetreffende locatie en haar inwoners. Ze wil daarmee een brug slaan tussen lokale gemeenschappen en de kunst die wordt tentoongesteld.

De master

Barbara Visser is dit jaar de master voor de groep kunstenaars. Visser is een Nederlands beeldend kunstenaar, werkzaam als conceptueel kunstenaar, fotograaf, videokunstenaar, en performancekunstenaar. Zij werkt ook als regisseur, documentairemaker en scenarioschrijver. Recent kwam haar nieuwe film over Elsa von Freytag-loringhoven uit. 

De vakjury

De vakjury wordt dit jaar gevormd door Marisa Monsanto als voorzitter, Nienke van der Wal, founder Young Collectors Circle, Klaas Wits, bewoner van de Hooglandse Kerkgracht, Anette Zondervan, directeur CBK Zuid-Oost en voormalig BiL-kunstenaar Tim Mathijsen. De jury zal tijdens de opening hun overwegingen over de werken uitspreken. 

____________

With She Said, Beelden in Leiden's annual exhibition brings us new works of six young artists. These works bring us into mind the works and lives of nine women, from explorer to doctor, from scientist to politician and from ecofeminist to artist.

On May 15, 1987, an article appeared in the Leidse Courant about a council proposal which stated that a statue of Countess Ada van Holland should be placed on the Hooglandse Kerkgracht. An important reason for this statue is that 'there is not yet a single statue of a woman in Leiden'. The statue of Ada never came into existence and now, 37 years later, there is only one statue in Leiden in honor of a woman; the monument for Joke Smit from 1993.

For this new edition, curator Lieneke Hulshof has asked Caz Egelie to create a statue for Ada exactly at the location designated by the city council in 1987. Jaasir Linger, Brigitte Louter, Mickey Yang, Luis Maly and Kitty Marry have been invited to create a new sculpture based on a woman, depicted by themselves.

In addition to the statue that Caz Egelie made for Ada van Holland and which is located exactly on the spot designated by the city council in 1987 - opposite the Hooglandse Church - there are statues about the lives of: the Surinamese doctor Sophie Redmond, the French ecofeminist Françoise d' Eaubonne, the Lenca environmental activist Berta Cáceres, the German politician Petra Karin Kelly, the Dutch explorer Alexine Tinne, the Danish scientist Inge Lehmann, the American inventor Mary Anderson and the Dutch performance artist Monique Toebosch.

Never before has there been attention in public space in Leiden for women, let alone nine women.