De waarde van kunst in de openbare ruimte

Bij het maken van een kunstwerk voor de openbare ruimte kan een kunstenaar zich laten inspireren door de stad zelf, de stadshistorie, de grondlagen of de lokale gemeenschap. Altijd zal de kunstenaar zich in meer of mindere mate ook moeten schikken naar de beperkingen en uitgangspunten van de plek. Er ontstaat een dialoog tussen de plek en het kunstwerk, omdat het werk ook de locatie gaat beïnvloeden en definiëren.

Kunst verrijkt zo onze leefomgeving en kan ook de betrokkenheid van inwoners bij de omgeving versterken. Toch hoeft er binnen de lokale gemeenschap niet altijd eensgezindheid te zijn over de waardering van de esthetiek van het kunstwerk. Het kan schuren en uiteenlopende reacties oproe­ pen, waaronder teleurstelling en weerstand. Het is belangrijk dat we ervoor openstaan dat kunst­ werken niet alleen locaties verfraaien, maar deze ook kunnen bevragen. Als kunst uitnodigt tot een verhit gesprek, kan het ook leiden tot verbinding – zelfs als de meningen verdeeld zijn.

Het proces om kunst in de openbare ruimte te realiseren vraagt expertise, goede materialen, technische en productionele kennis, financiële middelen en vaak ook een lange adem. Als er vanuit de politiek geen prioriteit wordt gesteld aan kunst in de stedelijke omgeving zal dit proces voor kunstenaars en culturele organisaties moeizamer verlopen, omdat ze niet tegemoet worden getre­ den en tegen bureaucratische muren aanlopen.

Dit is zonde, want bij een gebrek aan hedendaagse kunst in de openbare ruimte straalt de stad weinig vernieuwing of besef van urgentie uit. Behalve dat kunst in de openbare ruimte veel kan betekenen voor de stad en de inwoners, versterkt het ook de toeristische waarde. Actuele kunst­ werken zijn immers het bewijs dat hier in de stad nog iets nieuws te ontdekken valt. Tentoonstellin­ gen en biënnales met kunst in de openbare ruimte stimuleren eveneens het toerisme en de lokale economie, omdat ze publiek op de been brengen dat nieuwsgierig is naar zowel de kunst als de stad.

Een stadsbrede visie op kunst in de openbare ruimte is daarom belangrijk voor zowel de initiatief­ nemers van kunstprojecten als voor de stad zelf. Met deze visie kunnen we voorwaarden scheppen om het proces, om kunst in de openbare ruimte te realiseren, te ondersteunen. De visie moet ook het belang van kunst in de openbare ruimte onderschrijven en toelichten. Kunst in de openbare ruimte plaatsen is een effectieve manier om kunst, cultuur en het gesprek erover te democratise­ ren. Het is daar in de openbare ruimte voor iedereen – zonder toegangspoorten of sluitingstijden.

Belang van kunst in de openbare ruimte

• Het versterkt de uitstraling van de stad en draagt bij aan stadsontwikkeling
• Het verhoogt de esthetische kwaliteit van de leefomgeving
• Het bevordert sociale cohesie en democratisering van cultuur
• Het stimuleert reflectie en maatschappelijke dialoog
• Het draagt bij aan toerisme en economie

Wil je graag het gesprek aangaan over kunst in de openbare ruimte of heb je vragen, dan kun je contact opnemen via: anika@beeldeninleiden.nl.