Lisa van Casand

Lisa van Casand (b. 1990, Nederland) woont en werkt in Eindhoven. Ze studeerde in 2017 af aan de Koninklijke Academie voor de Beeldende Kunst in Den Haag en ontving de Heden Start Award. Ze heeft deelgenomen aan tentoonstellingen in binnen- en buitenland, gedoceerd aan de KABK en werkt momenteel als beeldredacteur bij Follow the Money—na deze rol eerder bij De Correspondent te hebben vervuld. In haar werk als kunstenaar maakt zij haar bezorgdheid over hoe de mensheid ingrijpend de atmosfeer, aarde en oceanen beïnvloedt en verandert inzichtelijk en voelbaar. Van Casand maakt op onderzoek gebaseerde, wetenschappelijk-poëtische, mixed-media installaties.

Lisa van Casand maakte voor Beelden in Leiden 2022 het nieuwe werk Bottom Crawlers, Brittle Stars and the Country of Perpetual Night.

Van Casand liet zich voor I feel the bleached bones of lifeless stars drifting above inspireren door het diepste en donkerste deel van onze planeet: de oceaanbodem. Ondanks haar relatieve nabijheid, hebben we slechts 7% van haar bekeken.  Enkel door dit “minieme” gedeelte, weten we dat zij bestaat uit grote bergketens, diepe ravijnen en borrelende warmwaterbronnen. We weten bovendien dat hier ondanks, of wellicht dankzij, haar absolute duisternis, ondenkbare druk en voedselschaarste een menagerie van onvoorstelbare beesten leven die honderden tot zelfs duizenden jaren oud kunnen worden. Tot deze onvoorstelbare beesten behoort de slangster, wiens Engelse naam brittle star luidt. Sommigen van hen hebben zich 70 miljoen jaar geëvolueerd zonder ook maar een enkele straal zonlicht te hebben gezien.

In de afgelopen jaren is de interesse voor deze donkere regio steeds verder toegenomen. Niet om de slangsterren of het andere vele leven dat hier verscholen ligt, maar omdat het er wemelt van waardevolle grondstoffen. Onder andere het yttrium waaruit ledlampen bestaan vormt een van de bestanddelen van de mangaanknollen. Het is tragisch maar waar: hele ecosystemen in de  duisternis van de diepzee worden verwoest om duurzaam licht naar het aardoppervlak te brengen. Zij verzamelen zich in mangaanknollen: metaalrijke bollen van grofweg het formaat van een aardappel die het gebied voor diepzeemijnbedrijven maken tot een modern ‘El Dorado’. 

 Juist die mangaanknollen zijn voor veel zeedieren, waaronder de slangster, de enige harde ondergrond waaraan zij zich kunnen hechten of waarin zij hun eitjes kunnen leggen. En juist die mangaanknollen zullen naar alle waarschijnlijkheid in 2023 worden gedolven uit een gebied ter grootte van de Verenigde Staten genaamd de Clarion Clipperton Zone. 

In Bottom Crawlers, brittle Stars and the Country of Perpetual Night brengt van Casand een van de slangsterren naar het aardoppervlak en plaatst haar op de Hooglandse Kerkgracht.